مفهوم فاندینگ ریت در معاملات فیوچرز و فرمول محاسبه آن

اگر مدتی در بازار ارزهای دیجیتال فعال بوده باشید، مخصوصاً در بخش معاملات فیوچرز (Futures) یا قراردادهای دائمی (Perpetual Contracts)، احتمالاً اصطلاح فاندینگ ریت به گوشتان خورده.
این نرخ یکی از مهم‌ترین مفاهیمی هست که هر معامله‌گر باید بشناسد، چون هم روی سود و زیان معاملات تأثیر مستقیم می‌گذارد و هم اطلاعات خوبی درباره احساسات بازار (Market Sentiment) می‌دهد.

فاندینگ ریت چیست؟

فاندینگ ریت در واقع یک کارمزد دوره‌ای است که بین معامله‌گران لانگ (خرید) و شورت (فروش) در معاملات فیوچرز رد و بدل می‌شود.

اگر فاندینگ ریت مثبت باشد، یعنی کسانی که پوزیشن لانگ گرفته‌اند باید به شورت‌ها کارمزد بدهند.

اگر فاندینگ ریت منفی باشد، برعکس: معامله‌گران شورت باید به لانگ‌ها کارمزد پرداخت کنند.

نکته مهم این است که این کارمزد به صرافی پرداخت نمی‌شود، بلکه بین معامله‌گران جابه‌جا می‌شود.

چرا فاندینگ ریت وجود دارد؟

قراردادهای Perpetual Futures تاریخ انقضا ندارند (برخلاف قراردادهای آتی سنتی).
برای اینکه قیمت این قراردادها همیشه نزدیک به قیمت واقعی بازار (Spot Price) بماند، صرافی‌ها از مکانیزم فاندینگ ریت استفاده می‌کنند.

اگر قیمت قرارداد فیوچرز خیلی بالاتر از قیمت بازار نقدی باشد → فاندینگ ریت مثبت می‌شود → لانگ‌ها جریمه می‌شوند → انگیزه برای فروش ایجاد می‌شود.

اگر قیمت قرارداد فیوچرز خیلی پایین‌تر از قیمت بازار نقدی باشد → فاندینگ ریت منفی می‌شود → شورت‌ها جریمه می‌شوند → انگیزه برای خرید ایجاد می‌شود.

به زبان ساده: فاندینگ ریت مثل یک تعادل‌ساز است که قیمت فیوچرز را به قیمت واقعی نزدیک نگه می‌دارد.

فاندینگ ریت چگونه محاسبه می‌شود؟

فرمول دقیق هر صرافی کمی فرق دارد، ولی به طور کلی:

Funding Rate = (قیمت قرارداد فیوچرز - قیمت اسپات) ÷ قیمت اسپات + نرخ بهره پایه

این نرخ معمولاً هر ۸ ساعت یک بار در صرافی‌هایی مثل بایننس و بای‌بیت محاسبه و پرداخت می‌شود.

مثال‌

مثال ۱: فاندینگ ریت مثبت

فرض کن قیمت بیت‌کوین در بازار نقدی (Spot) = 100,000 دلار
اما در قرارداد فیوچرز دائمی = 101,000 دلار

این یعنی معامله‌گران بیش‌تر در سمت خرید (لانگ) قرار دارند.

صرافی فاندینگ ریت را مثبت تنظیم می‌کند.

مثلاً فاندینگ ریت = ۰.۰۱٪ هر ۸ ساعت.

???? نتیجه: اگر معامله شما لانگ باشد و ۱ بیت‌کوین پوزیشن باز داشته باشی، باید 10 دلار (۰.۰۱٪ از 100,000) هر ۸ ساعت به شورت‌ها پرداخت کنی.

مثال ۲: فاندینگ ریت منفی

فرض کن قیمت اتریوم در بازار نقدی = 4,000 دلار
اما در قرارداد فیوچرز دائمی = 3,960 دلار

این یعنی بیشتر معامله‌گران در سمت فروش (شورت) هستند.

فاندینگ ریت منفی می‌شود، مثلاً -۰.۰۱۵٪ هر ۸ ساعت.

???? نتیجه: اگر تو شورت باشی و ۱۰ اتریوم پوزیشن داشته باشی، باید به لانگ‌ها حدود 6 دلار پرداخت کنی.

مثال ۳: اثر روی معامله‌گر حرفه‌ای

بعضی از معامله‌گران فقط با استفاده از فاندینگ ریت سود می‌گیرند.
مثلاً وقتی فاندینگ ریت خیلی مثبت باشد، یک معامله‌گر می‌تواند همزمان:

در بازار فیوچرز شورت بگیرد،

در بازار اسپات همان مقدار دارایی را بخرد (تا ریسک قیمتی نداشته باشد).

در این حالت، او بدون توجه به تغییر قیمت، فقط از دریافت فاندینگ ریت سود می‌برد. به این استراتژی می‌گویند Cash & Carry Arbitrage.

مثال ۱: بیت‌کوین با فاندینگ ریت مثبت

فرض کن قیمت بیت‌کوین در بازار اسپات = 100,000 دلار

فاندینگ ریت فعلی در بایننس = +۰.۰۳٪ هر ۸ ساعت

یعنی اگر لانگ بگیری، باید هر ۸ ساعت 30 دلار (۰.۰۳٪ × 100,000) بپردازی.
و اگر شورت باشی، این 30 دلار رو دریافت می‌کنی.

 استراتژی:

شما در بازار اسپات یک بیت‌کوین می‌خرید (100,000 دلار).

همزمان در بازار فیوچرز معامله ای به حجم کل یک بیت‌کوین شورت می‌کنید

 نتیجه:

تغییر قیمت بیت‌کوین هیچ اثری نداره (چون در اسپات داری + در فیوچرز -).

هر ۸ ساعت، از لانگ‌ها 30 دلار فاندینگ ریت می‌گیرید.

یعنی روزی سه بار → 90 دلار فقط سود از فاندینگ ریت.

اگر این وضعیت یک هفته ادامه داشته باشه:
90 × 7 = 630$ دلار سود خالص بدون توجه به نوسان قیمت.

 مثال ۲: اتریوم با حجم بیشتر

قیمت اتریوم در اسپات = 4,000 دلار

فاندینگ ریت = ۰.۰۲٪ هر ۸ ساعت

اگر تو ۱۰۰ عدد ETH داشته باشی:

در اسپات می‌خری: ۱۰۰ × 4,000 = 400,000 دلار

در فیوچرز شورت می‌کنی: 100 ETH

سود از فاندینگ:
۰.۰۲٪ × 400,000 = 80 دلار هر 8 ساعت

یعنی روزی = 240 دلار
و در یک ماه (اگر همین نرخ ثابت بمونه) = حدود 7,200 دلار سود بدون ریسک قیمتی!

 مثال ۳: شرایط واقعی بازار (سود کلان)

گاهی در زمان‌های هیجان بازار (مثلاً وقتی همه انتظار رشد شدید دارن)، فاندینگ ریت به شدت بالا میره.

فرض کن در اوج بازار گاوی، فاندینگ ریت بیت‌کوین به ۰.۱٪ هر ۸ ساعت رسیده.

اگر پوزیشن ۱۰ بیت‌کوین شورت در فیوچرز باز کنید (و در اسپات هم ۱۰ بیت‌کوین بخرید):

ارزش پوزیشن = 1000,000 دلار

سود از فاندینگ = 1000 دلار هر ۸ ساعت

یعنی روزی 3000 دلار سود تضمینی!

این همون دلیلیه که صندوق‌ها و تریدرهای حرفه‌ای تو زمان‌های خاص از این استراتژی سنگین استفاده می‌کنن.

✅ نکات مهم این استراتژی

به کارمزدهای اسپات و فیوچرز دقت کنید (اگه خیلی زیاد باشن، سودت کم میشه).

فاندینگ ریت متغیره؛ ممکنه مثبت بمونه یا برگرده منفی. پس باید همیشه رصد کنید.

برای اجرای این استراتژی نیاز به سرمایه نسبتاً زیاد داری، چون سود از درصدهای کوچک ساخته میشه.

در صرافی‌های مختلف می‌تونی نرخ‌های متفاوت ببینی (گاهی آربیتراژ بین صرافی‌ها هم انجام میدن).

فاندینگ ریت چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟

احساسات بازار:

فاندینگ ریت مثبت و بالا → بیشتر مردم روی افزایش قیمت شرط‌بندی کرده‌اند (احتمالاً بازار بیش‌خرید شده).

فاندینگ ریت منفی و بالا → بیشتر مردم روی کاهش قیمت شرط‌بندی کرده‌اند (احتمالاً بازار بیش‌فروش شده).

هشدار برای نوسانات شدید: وقتی فاندینگ ریت خیلی زیاد مثبت یا منفی می‌شود، معمولاً نشانه نزدیک بودن یک حرکت شدید در بازار است.

نکات مهم برای مبتدیان

همیشه قبل از باز کردن پوزیشن، فاندینگ ریت را بررسی کنید.

اگر قصد دارید پوزیشن معاملاتیتان را برای مدتی طولانی باز نگه دارید، فاندینگ ریت می‌تواند تأثیر بزرگی روی سود و زیانتان داشته باشد.

نرخ Funding می‌تواند به یک منبع درآمد یا هزینه تبدیل شود، بسته به اینکه در کدام سمت بازار هستید.

هیچ وقت فقط بر اساس فاندینگ ریت معامله نکنید؛ آن را در کنار تحلیل تکنیکال و فاندامنتال استفاده کنید.

جمع‌بندی

فاندینگ ریت یکی از مکانیزم‌های کلیدی در معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال است. این نرخ باعث می‌شود قیمت قراردادها از قیمت واقعی بازار دور نشود.

وقتی مثبت است، لانگ‌ها به شورت‌ها پول می‌دهند.

وقتی منفی است، شورت‌ها به لانگ‌ها پول می‌دهند.

آشنایی با این مفهوم به شما کمک می‌کند نه تنها مدیریت بهتری روی معاملاتتان داشته باشید، بلکه دید بهتری نسبت به احساسات بازار هم پیدا کنید.